Η αναστολή εκτέλεσης της ποινής συνιστά έναν κρίσιμο θεσμό για το ποινικό σύστημα, καθώς επιτρέπει την ελευθερία του καταδικασθέντος, ενώ παράλληλα ενισχύει την αποκατάσταση της δικαιοσύνης. Αυτή η ρύθμιση αποσκοπεί στην πρόληψη νέων εγκλημάτων από το δράστη και στην ενθάρρυνση της κοινωνικής του επανένταξης.
Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα, η αναστολή της ποινής εφαρμόζεται σε δύο κύριες περιπτώσεις: το άρθρο 99 και τα επόμενα, που αφορούν την αναστολή ποινών σε πλημμελήματα, και το άρθρο 497 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, που αφορά την αναστολή εκτέλεσης της ποινής ενόψει έφεσης για πλημμελήματα και κακουργήματα.
Η εφαρμογή της ευμενέστερης νομοθεσίας σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ποινικού Κώδικα υπέρ του κατηγορουμένου αποτελεί επίσης ένα σημαντικό επιχείρημα στην υπεράσπιση του, ώστε να αποφευχθούν οι περιορισμοί που εισήχθησαν με τον νέο νόμο (ισχύει από 1η Μαΐου 2024). Εφόσον η υπεράσπιση καταφέρει να αποδείξει την εφαρμογή της ευμενέστερης νομοθεσίας, μπορεί να επιτευχθεί η αναστολή της ποινής χωρίς να συντρέχουν οι νέες περιοριστικές προϋποθέσεις.
Η αναστολή της ποινής, σύμφωνα με το άρθρο 99 του Ποινικού Κώδικα, αφορά περιπτώσεις όπου κάποιος δεν έχει στο παρελθόν καταδικασθεί αμετάκλητα με μία (1) ή περισσότερες αποφάσεις σε στερητική της ελευθερίας ποινή άνω του ενός (1) έτους και καταδικάζεται σε ποινή που δεν υπερβαίνει το ένα (1) έτος.
Η αναστολή της ποινής συνίσταται στην μη έκτιση της επιβληθείσας ποινής στη φυλακή και η κύρια δικαιολογία της είναι η παροχή μιας δεύτερης ευκαιρίας στον πρωτόπειρο εγκληματία, αποφεύγοντας την επικίνδυνη επαφή του με έτερους εγκληματίες. Με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκεται ο σωφρονισμός και η κοινωνική επανένταξή του.
Στην περίπτωση που ο κατηγορούμενος δεν πληροί τις προϋποθέσεις για αναστολή, το δικαστήριο μπορεί να μετατρέψει την ποινή σε χρηματική ή σε κοινωφελή εργασία ή να επιβάλει τη μερική έκτιση της ποινής.
Οι όροι για χορήγηση αναστολής:
Η χορήγηση αναστολής μπορεί να εξαρτηθεί από τη συμμόρφωση του καταδικασθέντος με συγκεκριμένους όρους, οι οποίοι καθορίζονται από το δικαστήριο. Ενδεικτικά, αυτοί οι όροι περιλαμβάνουν:
- Αποκατάσταση ζημιών προς το θύμα
- Αφαίρεση άδειας οδήγησης
- Καταβολή χρηματικού ποσού για κοινωφελείς σκοπούς
- Συμμετοχή σε θεραπευτικά προγράμματα
- Υποχρέωση εμφάνισης στο αστυνομικό τμήμα
Αν ο καταδικασθείς παραβιάσει οποιονδήποτε από τους όρους, η αναστολή μπορεί να ανακληθεί και το δικαστήριο θα εξετάσει τη μετατροπή ή έκτιση μέρους της ποινής.
