Ως ενδοοικογενειακή βία ορίζεται η τέλεση κάθε πράξης βίας που διαπράττεται ανάμεσα σε μέλη της οικογένειας ή μεταξύ ατόμων που συζούν. Με την έννοια της οικογένειας ορίζεται η κοινότητα που αποτελείται από συζύγους ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης ή γονείς και συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας και τα εξ υιοθεσίας τέκνα τους. Επίσης, στην οικογένεια περιλαμβάνονται, εφόσον συνοικούν, συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τετάρτου βαθμού και πρόσωπα των οποίων επίτροπος, δικαστικός συμπαραστάτης ή ανάδοχος γονέας έχει ορισθεί μέλος της οικογένειας, καθώς και κάθε ανήλικο πρόσωπο που συνοικεί στην οικογένεια.
Σύμφωνα με τον Νόμο 3500/2006 και τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, μετά την ψήφιση του Νόμου 5172/2025 και τις τροποποιήσεις που επήλθαν για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, οι αξιόποινες πράξεις για το σχετικό αδίκημα αφορούν εκείνες της ενδοοικογενειακής σωματικής βλάβης, της ενδοοικογενειακής παράνομης βίας και απειλής, της ενδοοικογενειακής προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας, της ανθρωποκτονίας με δόλο, της θανατηφόρας σωματικής βλάβης, του βιασμού και της κατάχρησης ανίκανου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη.
Οι συνηθέστερες μορφές ενδοοικογενειακής βίας και το τιμωρητικό πλαίσιο αυτών είναι οι εξής:
- Σωματική Βία: Συνιστά κάθε πράξη που προκαλεί στον παθόντα σωματική κάκωση ή βλάβη, όπως τα χτυπήματα, ο ξυλοδαρμός κ.ά. Τιμωρείται με φυλάκιση έως 10 έτη.
- Ψυχολογική Βία: Συνιστά κάθε πράξη που στρέφεται εναντίον του παθόντα και προκαλεί σε αυτόν αισθήματα απειλής ή εκφοβισμού, κάθε πράξη που μπορεί να θεωρηθεί ως λεκτική κακοποίηση κ.ά. Τιμωρείται με φυλάκιση έως 5 χρόνια.
- Σεξουαλική Βία: Ορίζεται όταν υφίσταται εξαναγκασμός του παθόντος σε σεξουαλική πράξη χωρίς τη συναίνεσή του, ιδίως στις περιπτώσεις που το θύμα είναι ανήλικο. Τιμωρείται έως και με ισόβια κάθειρξη.
Οι μεταβολές αυτές που με τον πιο πρόσφατο Νόμο συντελέστηκαν αποσκοπούν στην πολυεπίπεδη αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας και στην ουσιαστική συμβολή προς εξάλειψή της, μέσω της παροχής ολοκληρωμένης υποστήριξης και προστασίας των θυμάτων που καταγγέλλουν περιστατικά βίας.
